Ziekteverzuim wordt door het CBS gedefinieerd als de situatie waarin een werknemer niet in staat is om te werken wegens ziekte. Dit kan van korte duur zijn, zoals een paar dagen, maar ook langere perioden beslaan die maanden of zelfs jaren kunnen duren.

Het CBS verzamelt gegevens over ziekteverzuim aan de hand van enquêtes onder bedrijven en instellingen, waarbij de nadruk ligt op het verzuimpercentage: het aandeel van de totale werktijd dat verloren gaat door ziekte.

Een van de methodes die het CBS gebruikt om deze gegevens te verzamelen, is het uitvragen van bedrijven uit diverse sectoren, variërend van de zorg tot de industrie en het onderwijs. Hierdoor biedt CBS niet alleen een nationaal overzicht van ziekteverzuim, maar kunnen ook verschillen tussen sectoren, regio’s en bedrijfsgroottes in kaart worden gebracht.

Wanneer we naar de trends in ziekteverzuim kijken, laten de cijfers van het CBS duidelijke fluctuaties zien. Deze schommelingen worden vaak veroorzaakt door externe factoren zoals economische omstandigheden, jaarlijkse grieppieken of grote gebeurtenissen zoals de coronapandemie.

Historische Cijfers

Tussen 2000 en 2023 heeft het ziekteverzuimpercentage in Nederland gemiddeld tussen de 3,5% en 5,5% gezeten. Het jaar 2020 bracht echter een duidelijke stijging met zich mee naar gemiddeld 5,4%, een niveau dat in verband werd gebracht met de Covid-19-pandemie.

In 2021 en 2022 bleef het verzuimpercentage hoog, mede door langdurige effecten van Long Covid en mentale klachten.

Binnen deze cijfers zijn er duidelijke sectorale verschillen:

Seizoensgebonden Invloeden

Ziekteverzuim kent een seizoensgebonden karakter.

In de wintermaanden stijgt het verzuim (griep, verkoudheid).

In de zomer zijn de cijfers doorgaans lager.

Bedrijven gebruiken deze patronen om personeelsplanningen te optimaliseren.

Mentale Gezondheid en Ziekteverzuim

Een alarmerende trend: mentale gezondheidsproblemen nemen toe als verzuimoorzaak.

Burn-out, stress en depressie veroorzaken langdurig verzuim.

Werkgevers worden hierdoor steeds vaker geconfronteerd met langdurige afwezigheid van personeel.

De cijfers die het CBS over ziekteverzuim rapporteert, zijn niet zomaar een verzameling data. Ze bieden waardevolle inzichten die organisaties en beleidsmakers kunnen helpen betere beslissingen te nemen.

CBS-inzichten praktisch toepassen

De gegevens van het CBS over ziekteverzuim bieden niet alleen een overzicht, maar kunnen daadwerkelijk worden gebruikt door bedrijven en organisaties om gericht actie te ondernemen.

Sectorale Vergelijkingen

Vergelijk jouw verzuimcijfers met het sectorgemiddelde.
Afwijkingen kunnen wijzen op interne knelpunten, zoals:

• Slechte werksfeer

• Hoge werkdruk

• Slechte fysieke of mentale arbeidsomstandigheden

Preventieve Acties

Voorbeelden van maatregelen:

• Gezondheidsprogramma’s (zoals bedrijfsfitness of vitaliteitsdagen)

• Balans tussen werk en privé verbeteren

• Preventiebeleid op burn-out en mentale gezondheid

Een krachtig middel: periodieke gezondheidschecks en open gesprekken met werknemers over welzijn.

Toekomstgerichte Planningen

Gebruik CBS-data om patronen te herkennen:

• Plan extra ondersteuning in griepseizoenen

• Schakel tijdig tijdelijke krachten in

• Creëer flexibiliteit in roosters

Conclusie

Ziekteverzuim is een onderwerp van groot belang voor Nederland, voor zowel werkgevers, werknemers als de samenleving als geheel. De inzichten die het CBS biedt, zijn een onmisbare bron om ziekteverzuim beter te begrijpen en aan te pakken.

Hoge verzuimcijfers hebben niet alleen impact op individuele bedrijven, maar ook op de productiviteit, economie en het welzijn van de bevolking.

Organisaties die deze inzichten toepassen, kunnen ziekteverzuim effectief verminderen door preventieve maatregelen te nemen, werkplekken gezonder te maken en het welzijn van medewerkers centraal te stellen.